ارتباط ابعاد طراحی آموزشی- انگیزشی کلر با ویژگی‌های جمعیت شناختی در دانشجویان پزشکی مقطع علوم‌پایه پزشکی

مقدمه: طراحی آموزشی انگیزشی کلر یک الگوی کاربردی برای طراحی آموزش است که در آن برای بهبود یادگیری در فراگیران به ایجاد و تقویت انگیزش در آنان تاکید بسیار شده است. لذا بررسی روابط این الگو با ویژگی ­های جمعیت شناختی در کاربردی­ تر کردن برنامه­ های آموزشی که از اهداف دانشگاه ­های نسل سوم است، هدف این مطالعه می­ باشد. روش ­ها: مطالعه­ ی حاضر توصیفی- تحلیلی از نوع همبستگی است. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان شاغل به تحصیل پزشکی مقطع علوم پایه دانشگاه علوم پزشکی ایران در سال تحصیلی ۹۶-۹۷ بودند که تعداد ۴۰۱ نفر از آن­ها به­ عنوان نمونه پژوهش به ­صورت تصادفی طبقه ­ای خوشه ­ای انتخاب شدند. برای جمع­ آوری داده ­ها از پرسشنامه انگیزش کلر و فرم اطلاعات جمعیت ­شناختی استفاده شد. روایی پرسشنامه انگیزش کلر با استفاده از روایی محتوایی و پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ 0/83 تایید شد. داده ­ها با نرم ­افزار SPSS و با روش ­های آمار توصیفی (جداول توزیع فراوانی) و استنباطی (آزمون تحلیل واریانس یک­راهه و آزمون t مستقل) تجزیه و تحلیل شدند. یافته ­ها: نتایج نشان داد که در هر یک از ویژگی­ های جمعیت شناختی دانشجویان با جنسیت زن (58/6 درصد)، مجرد (97/3 درصد)، دارای پدران با تحصیلات فوق­ لیسانس و بالاتر (48/8 درصد)، دارای مادران شاغل (53/2 درصد) با تحصیلات کاردانی و کارشناسی (38/3 درصد) که از لحاظ محل سکونت، ساکن شهرهایی غیرتهران (53/5 درصد) بودند، بیشترین افراد تحت مطالعه را تشکیل دادند. میانگین نمره مولفه رضایت 3/444 ±20/87 انگیزش در کل دانشجویان تحت مطالعه از سایر مولفه ­های انگیزش بیشتر بود. با این وجود آزمون تحلیل واریانس یک ­راهه نشان داد که بین هیچ­کدام از مولفه­ های انگیزش خصوصاً مولفه رضایت با ویژگی­ های جمعیت شناختی جنسیت (2/987=F و 0/118=P)، وضعیت محل سکونت (2/049=F و 0/591=P)، تحصیلات پدر (0/762=F و 0/467=P)، تحصیلات مادر (1/153=F و 0/317=P)، وضعیت اقتصادی (3/050=F و 0/144=P) و وضعیت شغلی مادر (2/795=F و 0/063=P) ارتباط معنی ­داری وجود ندارد. نتیجه­ گیری: عوامل جمعیت شناختی بررسی شده در این مطالعه به­ صورت مستقیم بر فرایندهای انگیزشی و آموزشی دانشجویان پزشکی ارتباط نداشت. بنابراین مسئولان و برنامه­ ریزان آموزشی می­توانند در طراحی­ های آموزشی خود فاکتورهای دیگری از قبیل ویژگی­ های شخصیتی، خودکارآمدی و باورهای مثبت دانشجویان را به منظور افزایش کارآیی طراحی­ های آموزشی در شکوفا شدن ظرفیت ­ها و پتانسیل­ های دانشجویان پزشکی مدنظر قرار دهند.